Loài Mán đỉa mà đề tài nghiên cứu có tên khoa học là Archidendron clypearia - họ Trinh nữ - Mimosaceae.
Phân bố và tiềm năng trữ lượng: Phân bố theo các tuyến điều tra: sự phân bố không giống nhau ở các tuyến và phụ thuộc vào các yếu tố sinh thái; tần số bắt gặp cây trưởng thành khoảng 9,4 cây/km; tỷ lệ cây trưởng thành bắt gặp là 42,3% và cây tái sinh là 57,7%. Phân bố theo độ cao trung bình: Mán đỉa phân bố từ đai thấp (45 m) đến cao 1260 m so với mặt nước biển, tập trung nhất là từ 250 m đến 300 m. Phân bố theo vị trí địa hình: Mán đỉa phân bố theo thứ tự: ở chân đồi (36,4%) > sườn dốc (26,1%) > đỉnh đồi (21,0%) và thấp nhất ở vị trí ven khe suối (16,5%).
Phân bố theo trạng thái rừng: ở các trạng thái đều có phân bố cây Mán đỉa. Số lượng phân bố tăng theo thứ tự: Ở trạng thái kiểu IC, IIA có 15,4% < Ở trạng thái IIIA2, IIIB có 31,8% < Ở trạng thái IIA đến IIB có 52,8%. Tổng diện tích phân bố tiềm năng của cây Mán đỉa ở Thừa Thiên Huế khoảng 255 445.59 ha, tập trung chủ yếu ở các huyện miền núi và gò đồi là A Lưới, Nam Đông, Phong Điền, Hương Trà, Hương Thủy, Phú Lộc. Các huyện Phú Vang và Quảng Điền chưa phát hiện sự phân bố tự nhiên của cây Mán đỉa. Số lượng cây Mán đỉa tiềm năng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế tối thiểu khoảng 5 449 126.52 cây tối đa khoảng 20 586 092.20 cây.
Điều kiện sinh thái: Cây Mán đỉa phát triển chủ yếu trên nhóm đất đỏ vàng. Cây có thể sinh trưởng trên các đất có hàm lượng mùn từ khá đến nghèo; đạm, lân và kali tổng số trung bình đến nghèo. Phản ứng của đất từ chua đến rất chua. Mán đỉa là loài ưa sáng, chủ yếu bắt gặp các khu rừng nghèo, ở bìa rừng, hai bên bờ sông suối, hai bên đường mòn. Mán đỉa phân bố ở vùng có lượng mưa và tiềm năng ẩm phong phú; có mùa mưa chính từ tháng 9 đến tháng 12. Nhiệt độ thay đổi trung bình năm từ 21,50C - 24,40C. Số tháng thiếu ẩm 2-3 tháng. Đã lập được các lớp bản đồ chuyên đề: Bản đồ phân bố theo tuyến khảo sát. Bản đồ phân bố theo các bậc địa hình. Bản đồ phân bố theo các loại đất. Bản đồ phân bố theo khí hậu. Bản đồ phân bố tiềm năng cây Mán đỉa ở Thừa Thiên Huế.
Các đặc điểm sinh trưởng phát triển của cây Mán đỉa tự nhiên: Mán đỉa mọc trong rừng tự nhiên ở khu vực nghiên cứu có đường kính, chiều cao, đường kính tán trung bình lần lượt là: 6,0 - 25,5 cm, 9,5 m. 5,0 m. Mán đỉa từ 5 - 7 năm mới bắt đầu có hoa quả, lá cây xanh quanh năm, không có mùa rụng lá rõ rệt. Cây ra hoa vào tháng 2 đến tháng 4. Quả chín vào tháng 6 đến tháng 8. Hạt Mán đỉa không có thời gian nghỉ, nảy mầm tốt khi hạt chín thành thục và gặp điều kiện thuận lợi. Hạt khô không có khả năng nảy mầm. Khả năng tái sinh của loài trong tự nhiên rất kém.
Tác dụng dược lý của cao chiết Mán đỉa: Độc tính cấp: xác định được liều gây chết 50% động vật thí nghiệm (LD50) của cao chiết ethyl acetat Mán đỉa là 9500 mg/kg thể trọng chuột. Cao chiết ethyl acetat của dược liệu Mán đỉa không thể hiện độc tính bán trường diễn trong điều kiện nghiên cứu. Ở các liều thử nghiệm nồng độ cao 500 và 1000 mg/kgP/ngày không ảnh hưởng đến sự tăng khối lượng, đến gan, thận và công thức máu của động vật thí nghiệm. Cao chiết ethyl acetat của dược liệu ở liều 500 và 1000 mg/kg/ngày thể hiện rõ tác dụng bảo vệ gan, và ở liều 2000 mg/kg/ngày có tác dụng bảo vệ gan tương đương với Silymarin thí nghiệm.
Các thông số lý hóa và hàm lượng một số hợp chất chính có trong nguyên liệu: Độ ẩm 10,5 ± 1,89 %. Độ tro 12,33 ± 0,72 %. Hàm lượng protein 3,24 ±0,12 mg/g. Hàm lượng kim loại nặng Cd, Pb và Hg đều dưới giới hạn phát hiện. Không tìm thấy các vi sinh vật gây bệnh trong mẫu cao toàn phần. Đã xây dựng quy trình chiết xuất, phân lập 12 hợp chất từ cây Mán đỉa và xác định cấu trúc hóa học của 12 hợp chất phân lập được là: daucosterol, methyl gallate, quercetin 3-O-a-L-rhamnopyranoside, 7-O-galloyltricetiflavan, 1-octacosanol, acid docosenoic, betulinic acid, α-tocopherol, a-spinasterone, stigmasterol, quercetin và rutin. Đã xác định hàm lượng của 5 hoạt chất có hoạt tính chống oxy hóa tốt trong cao toàn phần cây Mán đỉa. Methyl gallate: 14,469 ± 0,133 mg/g (hợp chất thường được sử dụng làm chất chuẩn để đánh giá hoạt tính chống oxy hóa của thực vật). Rutin: 86,895 ± 0,104 μg/g. Quercetin: 14 ± 1 μg/g. Quercetin - 3-O-a-L-rhamnopyranoside: 9,891 ± 0,140 μg/g. α-tocopherol: 0,359 ± 0,008 mg/g
Nhân giống cây Mán đỉa: Hạt Mán đỉa tươi rất dễ nảy mầm, tỷ lệ hạt nảy mầm 94,8%, thời gian nảy mầm 6 - 7 ngày. Hạt khô không có khả năng nảy mầm. Có thể bảo quản hạt Mán đỉa bằng phương pháp lạnh - tươi trong thời gian không quá 3 tuần hoặc bảo quản trong cát ẩm không quá 1 tuần. Thành phần bầu thích hợp nhất để ươm cây giống Mán đỉa từ hạt là đất phù sa và cát (tỷ lệ 1:1) + 1% NPK. Đã bước đầu nghiên cứu nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào Mán đỉa: điều kiện thích hợp nhất để khử trùng đoạn thân là HgCl2 0,1% trong 10 phút kết hợp với nano bạc 40 ppm trong 30 phút. Môi trường tối ưu cho sự tái sinh chồi in vitro từ đoạn thân cây Mán đỉa là môi trường MS bổ sung BAP 2,0 mg/l. Môi trường MS bổ sung 0,2 mg/l NAA kết hợp với 2,0 mg/l BAP là môi trường tối ưu cho sinh trưởng của chồi Mán đỉa.
Xây dựng mô hình: Đã trồng thử nghiệm 01 mô hình với 500 cây Mán đỉa trên diện tích 0,5 ha ở tại xã Hương Lộc, Nam Đông, Thừa Thiên Huế. Tỷ lệ cây sống đạt 87%. Sau 4 tháng trồng có 435 cây Mán đỉa ở mô đã thích nghi và bắt đầu tăng trưởng tốt, chiều cao vút ngọn đạt 62,5 cm, đường kính thân trung bình đạt 9,8 mm, số lá trung bình 3.3 lá/cây.